Fareler ve İnsanlar´la ilk tanışmam, aynı adla 1939´da çekilen siyah-beyaz bir Hollywood uyarlaması filmle olmuştu.Kitabı da okuyunca Steinbeck´in, çevresindeki canlılara az ya da çok, bilerek ya da bilmeyerek, isteyerek ya da istemeyerek zarar veren, onlara şiddet uygulayan, bir sürü tuhaf karakteri romanında biraraya topladığını farkettim.

Tüylü ve yumuşak şeylere zaafı olan ve iri cüssesiyle onları severken istemeden öldüren, niyeti iyi ama davranışlarının sonuçları hep kötü olan Lennie Small, yaşlı temizlikçi Candy´nin yine kendisi gibi yaşlı, emektar çoban köpeğine ötenazi uygulayan çiftlik çalışanı Carlson, yenidoğan köpek yavrularının bir kısmını zaten açlıktan ölecekler diyerek boğazlayan - güya anne köpeğin yükünü azaltan - sözde karizma Slim, devamlı bela arayan, zavallı Lennie´ye durduk yere saldıran, patronun oğlu, kavgacı boksör Curley, en sonunda da kuzeni (?)-arkadaşı-çoğunlukla ayakbağı, zeka yaşı bir çocuğunkine eşit olan ve büyüse de davranışları hep çocukça kalan Lennie Small´u çalıntı bir silahla ve tek kurşunla öldürerek kendini bu adamın sorumluluğunu almanın ağır yükünden kurtaran fakat aynı zamanda Lennie´nin toplum tarafından daha fazla hırpalanma olasılığını da sıfıra indiren George Milton.

Sırf zenci olduğu için adam yerine konulmamaktan dolayı gururu çok incinmiş, çok az kişinin geldiği odasına  yaşlı temizlikçi Candy´nin gelmesiyle içten içe sevinip onu misafir eden mağrur seyis, kitap kurdu Crooks´un sevincini öfkeli görünerek örtmeye çalışması olayların, gözlemlenen duyguların aslında kimi zaman göründüğü gibi olmadığı gerçeğini bir kere daha hatırlattı bana.

Kitaptaki karakterlerin aksine hem niyetlerimiz hem de davranışlarımız ve sonuçları iyi olduğu takdirde sanıyorum George Milton ve Lennie Small´un özlemini duyduğu ama maalesef kavuşamadığı, eserde,  meyva ağaçları ve hayvanlarla dolu bir çiftlik ve güzel bir evle sembolize edilen mutluluğa er ya da geç ulaşırız...